Problem Solving and Decision Making
การแก้ปัญหาและการตัดสินใจ
การแก้ปัญหาและการตัดสินใจเป็นทักษะ ความรู้ ความสามารถที่มีความจำเป็นอย่างยิ่งต่อการปฎิบัติงานให้สำเร็จลุล่วงตามแผนงานและเป้าหมายที่ได้กำหนดไว้ กระบวนการแก้ปัญหาที่แข็งแรง ทำให้องค์กรสามารถแก้ปัญหาที่เกิดขึ้น หรือมีแนวโน้มว่าจะเกิดขึ้นได้อย่างรวดเร็วทันเวลา ทำให้องค์กรสามารถลดหรือควบคุมความสูญเสียที่เกิดขึ้น หรือกำลังจะเกิดขึ้นให้ลดลงเหลือน้อยที่สุดหรือลดลงเป็น "ศูนย์" ได้
ปัญหาที่เกิดขึ้นนั้นบางอย่างอาจจะมองเห็นได้ชัดเจน แต่บางอย่างอาจจะมองเห็นไม่ชัดหรือเป็นสถานการณ์ปัญหาที่มีความซับซ้อน โดยเราจำเป็นต้องดำเนินการวิเคราะห์สถานการณ์ที่เกิดขึ้นก่อนในด้านต่าง ๆอาทิเช่น มีเรื่องราวอะไรเกิดขึ้นบ้าง มีปัญหาย่อยอะไรบ้าง แต่ละประเด็นปัญหามีลำดับความสำคัญต่างกันอย่างไร ควรแก้ผ่านช่องทางใด ด้วยวิธีการอย่างไรเป็นต้น
สำหรับปัญหาที่มีหัวข้อที่ชัดเจนแล้ว ก็สามารถที่จะดำเนินการแก้ไขปัญหาได้ด้วยแนวทางในการแก้ปัญหาอย่างเป็นระบบบนแนวคิดพื้นฐานของ PDCA ทั้งนี้การที่กระบวนการแก้ปัญหาจะดำเนินไปได้อย่างแข็งแรงนั้น นอกจากจะต้องดำเนินการวิเคราะห์ปัญหาอย่างเป็นระบบ โดยใช้ข้อมูลและความจริงที่เกิดขึ้นแล้ว ยังจะต้องอาศัยองค์ประกอบอื่น ๆที่สำคัญอีกด้วยเช่นภาวะผู้นำ, การจัดทีมงานที่เหมาะสมโดยเฉพาะในกรณีที่เป็นปัญหาแบบข้ามสายงาน, ความคิดสร้างสรรค์, รวมถึง Technical Knowlege and Skill ที่จำเป็น เป็นต้น
นอกจากนั้นแล้วในกระบวนการแก้ปัญหา เรามักจะพบกับสถานการณ์ที่จำเป็นต้องดำเนินการตัดสินใจภายใต้กรอบเวลา ทรัพยากรที่จำกัดอยู่ด้วย โดยผลการตัดสินใจอาจจะทำให้เกิดความเสี่ยง ส่งผลข้างเคียงหรือทำให้เกิดปัญหาใหม่ ๆขึ้นได้ ดังนั้นความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับแนวคิดและกระบวนการในการตัดสินใจจึงเป็นสิ่งสำคัญที่ขาดไม่ได้ ทั้งนี้เพื่อให้การตัดสินใจดำเนินการไปได้อย่างถูกต้อง รวดเร็วทันเวลา โดยมีความเสี่ยงหรือผลกระทบข้างเคียงต่ำสุด
 |
| ตัวอย่างแผนภาพแสดงแนวคิดพื้นฐานของการแก้ปัญหาและการตัดสินใจ |
* Theme Achievement หรือ Kadai Tassei(課題達成）เป็นแนวทางในการแก้ปัญหาในลักษณะที่เป็น "โจทย์ปัญหา" โดยมักจะเกิดจากการตั้งเป้าหมายใหม่ ๆที่ท้าทาย การสร้างสรรค์งานที่ท้าทาย การหาแนวทางที่จะบรรลุความสำเร็จสำหรับงานใหม่ หรือทำอย่างไรจึงจะทำให้กลยุทธ์หรือแผนงานดำเนินการได้สำเร็จ
วัตถุประสงค์
- เพื่อให้ผู้เข้าอบรมทราบวิธีการและสามารถวิเคราะห์สาเหตุของปัญหาได้อย่างถูกต้องและเป็นระบบจนกระทั่งสามารถค้นพบสาเหตุที่แท้จริงของปัญหา
- เพื่อให้ผู้เข้าอบรมสามารถทำการตัดสินใจในการแก้ปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพและสอดคล้องกับวัตถุประสงค์ที่แท้จริง
- เพื่อให้ผู้เข้าอบรมสามารถคาดคะเนปัญหาที่อาจจะเกิดขึ้นพร้อมทั้งวางมาตรการในการลดปัญหา และแก้ปัญหาที่อาจจะเกิดขึ้นในการปฏิบัติงานได้
- เพื่อให้ผู้เข้าอบรมสามารถสร้างทางเลือกในการตัดสินใจที่มากขึ้น เพื่อช่วยในการตัดสินใจที่ถูกต้องมากขึ้นในการทำงานและแก้ไขปัญหาได้อย่างมี ประสิทธิภาพ
- เพื่อให้ผู้เข้าอบรมได้เรียนรู้การแก้ไขปัญาร่วมกันเป็นทีมด้วยการฝึก ปฏิบัติการระหว่างอบรมและเป็นการสร้างทีมในการแก้ไขปัญหาที่แข็งแกร่ง
1. Pre-Test
2. "ปัญหา คืออะไร"
3. แนวคิด ระบบ และกระบวนการในการแก้ปัญหา
4. การวิเคราะห์สถานการณ์
4.1 แนวคิด ความสำคัญ วิธีการและเครื่องมือในการวิเคราะห์สถานการณ์
4.2 Workshop 1: การประยุกต์ใช้เครื่องมือต่าง ๆในการวิเคราะห์สถานการณ์
4.3 Workshop 2: การวิเคราะห์สถานการณ์
5. กระบวนการในการวิเคราะห์ปัญหาอย่างเป็นระบบ
5.1 ขั้นตอนในการแก้ปัญหาประเภทต่าง ๆ พร้อมกรณีศึกษา
5.2 แนวคิด เครื่องมือและเทคนิคในการวิเคราะห์ข้อมูลเพื่อการแก้ปัญหา
5.3 Workshop 3: การรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูล
5.4 Workshop 4: การวิเคราะห์หาสาเหตุโดยการประยุกต์ใช้เครื่องมือประเภทต่าง ๆ
6. Workshop 5: กรณีศึกษา Simulated Case Study
7. แนวคิดและกระบวนการในการตัดสินใจ
8. Workshop 6 : การตัดสินใจ
9. ความสัมพันธ์ของการแก้ปัญหาและการตัดสินใจกับการจัดการความรู้(Knowledge Management)
10. Potential Problem and Failure Analysis
11. Workshop 7: การวิเคราะห์และกำหนดแนวทางในการป้องกันปัญหาที่มีโอกาสเกิดขึ้น
12. Post-Test